Erfgoedkaarten
De gemeente Purmerend beschikt over een eigen erfgoedkaart. Dit is een digitale kaart waarop het erfgoed van de gemeente op is weergegeven. Het bevat niet alleen de monumenten, maar ook zaken als de historische wegen en waterlopen, de stolpboerderijen en verdwenen erfgoed als de buitenplaatsen in de Beemster en de markten en stadspoorten in Purmerend.
Alle kaarten vindt u op datalab.purmerend.nl.
Om de erfgoedkaart op het scherm te krijgen, kunt u op de knop links onderin klikken (zie de rode pijl in de afbeelding hieronder). Dat opent een lijst met thema’s waarover kaarten zijn opgenomen. U kiest dan voor ‘erfgoed’ en dan voor ‘erfgoedkaart’.
Van Purmerend en Beemster kunt u verschillende historische kaarten bekijken:
- Cultuurhistorische kaarten
- Archeologische verwachtings- en beleidskaart
- Historische kaarten
- Stedenbouwkundige periode
De Erfgoedkaart toont al het erfgoed van de stad Purmerend en werelderfgoed De Beemster. Hierop zijn onder andere alle rijks-, provinciale en gemeentelijke monumenten opgenomen. U ziet ook geografische elementen als oude wegen en waterlopen, historische terreinen en groen. Daarnaast is een selectie van het belangrijkste verdwenen erfgoed afgebeeld én beschreven zoals markten, stadspoorten en Beemster buitenplaatsen. De kaart vormt een belangrijke kennisbron over de geschiedenis en een inspiratiebron voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Plannenmakers kunnen zich laten inspireren door de historie van een locatie waar zij willen bouwen en het verleden opnieuw zichtbaar maken.
Totstandkoming
De erfgoedkaart is gebaseerd op een inventarisatie van het erfgoed. Deze inventarisatie heeft zich niet beperkt tot alleen oude objecten. Ook relatief nieuwe objecten als de Melkwegbrug en de Stokkenbrug in Weidevenne zijn als erfgoed aangemerkt. Vanwege hun bijzondere ontwerp is er een grote kans dat deze zullen uitgroeien tot toekomstig erfgoed. Ook bij de stolpboerderijen zijn pas gebouwde boerderijen als erfgoed aangewezen, het gaat immers om de vorm die een stolpboerderij tot erfgoed maken, niet de ouderdom.
De inventarisatie is voorgelegd aan verschillende instanties die een grote deskundigheid op het gebied van het Purmerendse erfgoed hebben, als de Vereniging Historisch Purmerend, de Archeologische Werkgroep Purmerend en het Historisch Genootschap Beemster.
Op de archeologische verwachtings- en beleidskaart is weergegeven in welke gebieden in de stad archeologische resten in de grond aanwezig kunnen zijn. Daarvoor is het grondgebied van de stad verdeeld in zones met een hoge, middelhoge en lage archeologische verwachting. Ook zijn er gebieden waar vaststaat dat er geen archeologische resten meer in de grond zitten.
Toelichting
Om de archeologische resten te beschermen zijn beleidsmaatregelen gekoppeld aan de archeologische verwachting. Op de kaart is per zone aangegeven wanneer archeologisch onderzoek moet worden uitgevoerd als de grond door (bouw)werkzaamheden wordt verstoord. Ook de archeologische onderzoeken zijn op de kaart weergegeven. De kaart is in 2008 opgesteld in samenwerking met de Archeologische Werkgroep Purmerend en ADC Archeoprojecten en in 2016 geactualiseerd.
De verwachtings- en beleidsadvieskaart regelt niet de bescherming van archeologische resten. Het is een kaart die de wetenschappelijke kennis en waardering van het bodemarchief weergeeft. In de Purmerendse bestemmingsplannen zijn regels voor het beschermen van archeologische resten opgenomen.
Door de eeuwen heen is Purmerend vaak in kaart gebracht. Een brede selectie van deze historische landkaarten, van de 17e tot en met de 20e eeuw, kunt u bekijken op de Historische Kaarten van Datalab. Deze kaarten zijn op de huidige topografische ondergrond gelegd. Door de transparantie te variëren kunt u de oude situatie met de huidige situatie vergelijken. Hoe zag de plek waar uw woning staat er vroeger uit? Hoe heeft de binnenstad zich in de loop van de tijd ontwikkeld? U vindt het allemaal op deze site.
Deze kaartlaag bevat informatie over de verschillende stedenbouwkundige perioden van Purmerend, vanaf 1900. De verschillende wijken buiten de historische binnenstad zijn ontstaan in verschillende perioden. In deze perioden werd verschillend gedacht over stedenbouw, wat weer voortkwam uit verschillende perioden. In deze perioden werd verschillend gedacht over stedenbouw, wat weer voortkwam uit verschillende gedachten over de inrichting van de samenleving.
De uitgangspunten op basis waarvan wijken zijn opgebouwd vormen een cultuurhistorische waarde op zich. Getracht moet worden om bij ingrijpende wijzigingen in de structuur van de openbare ruimte rekening te houden met deze kenmerken en hier zo mogelijk bij aan te sluiten.