Doorontwikkeling naar stevige lokale teams

De nood is hoog: waar 25 jaar geleden nog 1 op de 27 kinderen jeugdhulp kreeg, is dat inmiddels 1 op de 7. De druk op de zorg is daardoor toegenomen. Dat moet anders. Op basis van nieuwe landelijke richtlijnen werkt de gemeente samen met jeugd(zorg)partners toe naar een plan met stevige lokale teams.

Een andere werkwijze

Purmerend gaat de bestaande lokale teams verder verstevigen. Deze teams staan nog dichter bij de gezinnen, werken beter samen en hebben voldoende mandaat om echt het verschil te maken. We willen voorkomen dat kinderen onnodig (en vaak te lang) in de verkeerde zorg zitten. Daarnaast ligt de oplossing regelmatig ergens anders dan alleen het kind zware jeugdzorg bieden. Bijvoorbeeld omdat er andere problemen spelen in het gezin die niet worden aangepakt. Denk bijvoorbeeld aan armoede in een gezin, een complexe (v)echtscheiding of psychische problemen die invloed hebben op een kind. Dat vraagt een andere manier van kijken naar jeugdhulp en andere vormen (of combinaties) van hulp die ook onderdeel van de oplossing zijn.

Welke stappen zijn nodig?

De doorontwikkeling naar stevige lokale teams is het grootste onderdeel van de landelijke Hervormingsagenda Jeugd. Hierin staan 10 afspraken waaraan alle gemeenten moeten voldoen. De VNG heeft alle gemeenten onderzocht op de huidige werkwijze. Purmerend ligt op meerdere vlakken goed op koers. Maar er moeten ook stappen genomen worden. Voorbeelden van deze stappen zijn:

• Uitbreiding van basishulp binnen de stevige lokale teams
  • Lokale teams gaan zelf basishulp verlenen. Door meer expertise in de lokale teams kunnen gezinnen vaker dichtbij huis geholpen worden en zo neemt de kans op zware jeugdzorg af. Ook willen we meer gebruikmaken van ervaringsdeskundigen en de informatievoorziening verbeteren.
• Nieuwe aanbesteding regionale jeugdzorg vanaf 2027
  • Vanaf 2027 worden de aanbestedingen voor regionale jeugdzorg op een andere manier ingericht.
• Naar een lerende omgeving met gedeeld eigenaarschap
  • We streven naar een lerende cultuur waarin verantwoordelijkheid en mandaat worden ervaren als een estafette: samenwerkend en overdraagbaar. Domein-overstijgend werken binnen de gemeentelijke organisatie is daar ook onderdeel van.
• Ontwerpperiode van 1,5 jaar
  • We nemen 1,5 jaar de tijd om de doelstellingen, financiële kaders en organisatorische inrichting zorgvuldig uit te werken.

Samen met inwoners en partners

We ontwikkelen deze nieuwe koers niet alleen. Samen met maatschappelijke partners, professionals én inwoners werken we aan een toekomstbestendige jeugdhulp. Dit doen we stap voor stap, met ruimte voor ervaringen uit de praktijk. De gemeenteraad bespreekt het eerste voorstel in juni 2025. In het derde kwartaal van 2026 presenteren we een uitgewerkt plan, met een bijpassende begroting. De nieuwe regionale inkoop van jeugdzorg start vanaf 2027.

Column #1 wethouder Natalie Saaf

Mét partners

In het persbericht dat in juni verscheen voor de raadsbespreking over de toekomstbestendige jeugdzorg stond als eerste zin: ‘Doorontwikkeling met partners’. En die zin stond daar niet zomaar. Ikzelf en dit college en alle deskundigen binnen de gemeente zien de samenwerking als belangrijke randvoorwaarde voor de komende jaren. De gemeenteraad gaf groen licht om dit traject samen met u en uw organisatie aan te gaan.

De opgave binnen jeugd is al jaren een enorme uitdaging én toch… is uw organisatie elke dag bezig met de toekomst van onze Purmerendse kinderen. De VNG onderzocht ons jeugdstelsel en zag al goed dat binnen de gemeente Purmerend de nieuwe werkwijze binnen de jeugdhulp een goede basis heeft. Er is de afgelopen jaren gebouwd aan een sterk voorveld met organisaties die gezinnen ondersteunen bij lichte opvoedvragen. De samenwerking met Loket Jeugd van de gemeente is er als de vraag complexer wordt en meer ondersteuning vraagt. Kinderen en ouders denken mee door oplossingen binnen hun eigen netwerk te zoeken. En ik ben ook erg trots op het preventief jeugdteam met oog voor (on)veiligheid.

Een mooie basis, maar er zijn nog diverse stappen te zetten met elkaar om de hervormingsagenda en de nieuwe richtlijnen onderdeel te maken van de huidige ondersteuning, zodat kinderen niet onnodig of te lang in de verkeerde zorg zitten. We willen samen met u, onze partner, verder bouwen aan een kansrijke en solide samenleving die het fundament is voor de toekomst van Purmerendse gezinnen. Wij zien een toekomst waarin het normaler is dat kinderen opgroeien zonder jeugdzorg en dat zij zich kunnen vormen door te leren van het leven, inclusief de ervaring van de hobbels. Want daar hebben zij ook recht op. En andersom ook, dat de kinderen die niet zonder specialistische jeugdhulp kunnen hier ook toegang tot hebben, krijgen en houden. Tot slot staat een nieuwe inkoop van regionale jeugdzorg vanaf 2027 op de planning die moet aansluiten op deze volgende stap.

Binnen de nieuwe manier van werken gaan de lokale teams ook zelf basishulp verlenen. Door meer expertise in de lokale teams kunnen gezinnen vaker dichtbij huis geholpen worden en zo neemt de kans op zware jeugdzorg af. Bovendien komen problemen bij een kind meestal niet alleen. Vaak speelt er veel meer in een gezin waardoor verschillende beleidsterreinen betrokken raken. Domein-overstijgend werken binnen de gemeentelijke organisatie is daarom ook onderdeel van dit traject. Wat wij van u vragen, moeten wij ook van onszelf vragen.

Ik nodig u uit om mee te denken, mee te doen en durf ook te vragen aan de gemeente wat uw organisatie nodig heeft om deze doorontwikkeling samen vorm te geven. Ik hoop, wens en weet dat onze gezamenlijke inzet de weg vormt voor een toekomstbestendig jeugdzorgstelsel. Ik zie u graag later dit jaar tijdens de interactieve bijeenkomsten die gepland worden.

Wethouder jeugd Natalie Saaf